Gülen İnsanların Diyarı: Malezya

Geniş yapraklı palmiye ağaçları, onların üzerinde daldan dala atlayan maymunları, tebessümü yüzlerinden eksik etmeyen insanları ile Malezya maceramız başlıyordu. Malezya Güneydoğu Asya’nın önemli devletlerinden bir tanesi. Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılmış iki ana kara parçasından oluşan, binlerce adası ve doğal güzellikleri bulunan bir ülke: Malezya.

Ülkede Malaylar, devlete ismini veren topluluk olarak baskın nüfus, Çinliler ve Hintliler de ülkenin nüfusunu oluşturan diğer etnik gruplar. 31 milyon nüfuslu Malezya’da halkın %53’ü Malay, %27’si Çinli, %8’u Hint ve geriye kalan %12’lik kesimse diğer etnik kökenlere mensup insanlardan oluşuyor.

Daha evvel Endonezyalı bir arkadaşımdan duymuştum, Endonezyalıların soy isim kullanmadıklarını… 250 milyonluk ülkede karışıklık çıkmıyor mu diye şaşkın şaşkın sormuştum arkadaşıma, o da bir o kadar doğal bir şekilde yok sıkıntı çıkmıyor, diye cevaplamıştı. Malaylar da soy isim kullanmıyorlar.

Örneğin erkeklerde isim+bin (Arapçada oğlu manasına geliyor)+baba adı formunda şöyle kullanılıyor: Rosli bin Suleiman (Süleyman’ın Rosli isimli oğlu) Hanımefendilerde bu kullanım bin yerine binti olarak değişiyor.

Malezya toplumu hakkında yerel insanlardan öğrendiğim birkaç husus var, mesela bir misafirliğe gidecekseniz ve evde bir çocuk varsa; oyuncak köpek veya oyuncak domuz hediye olarak götürmemeniz gerekiyor. Aynı zamanda alkollü içecek veya domuz derisinden yapılmış bir ürün paketiyle gitmemeniz gerekiyor. Bu uyarılar Malezya’da yaşayan tüm dini gruplar için hassasiyet göstermeniz gereken ince detaylar…

Malezya tarihinde birden fazla defa sömürge yönetimi altında yaşamış. 7.-14.yüzyıllarda Çinliler, 15.yüzyılda Portekizliler idaresinde olan Malezya’da 200 yıllık bir Hollanda hâkimiyeti de yaşanmış. Hollandalılar binlerce kilometre ötenin nimetleri üzerine inşa ettikleri ‘’Altın Çağ’’ larını işte tam bu topraklar üzerinden var etmişlerdi. Dünyanın en önemli boğazlarından Malakka’ya hükmederek… Boğaz Hint Okyanusu ve Büyük Okyanus arasında ana denizyolu olan, aynı anda dünyanın en kalabalık 3 ülkesi olan Hindistan, Endonezya ve Çin’i deniz yoluyla bağlayan bu bölgede koloni kurarak Dutch East India Company’i buradan yönetmişlerdi.

(Meraklıları için denizcilik maharetleriyle kurdukları Altın Çağı anlattıkları Het Scheepvaart Müzesini ziyaret etmelerini öneririm. Müzeyle alakalı izlenimlerimi şu yazıda bulabilirsiniz.)

Sonra İngilizler gelmiş… Hala da gitmişler denemez. Malezya İngiliz Milletler Topluluğu üyesi, toplumda da İngilizlere bakış gayet olumlu; ben olumsuz yorumları olana rastlamadım.

***

Malaylar sürekli mütebessim ve gayet sıcak bir millet. İnternette Malayların hemen hemen hepsi  iyi İngilizce konuşur bilgisi her ne kadar yanlış olsa da sizi anlamasalar bile yardım etmek için olağanüstü gayret gösteriyorlar. Size yardım elini uzatmada gayet cömertler…

Malezya, içerisinde Asya’nın birçok dinamiğini barındıran bir ülke. Cami ve tapınağı bir arada görebilirsiniz mesela. Malaylar belirli zaman dilimlerinde kültürlerini yansıtmak için özel  çaba gösteriyorlar. Cuma günleri, bunlardan bir tanesi. Geleneksel kıyafetlerini giyen Malaylar, camiler içerisinde bir renk cümbüşü oluşturuyor. Tapınaklar bize değişik gelen mimarileri ve yapıları ile gerçekten ülke mozaiğinin bir parçası.

Bizim çay muhabbetlerimiz nasıl oluyorsa Malezya’da da muhakkak sokaklardaki teh-tarik satan dükkânların önündeki iskemleye oturup, farklı bir coğrafyada aynı hissi yaşamayı denemenizi öneriyorum.

Teh-tarik,  süt ve çay karışımı aromalı bir içecek. Malezya’nın milli içeceği. Benim damak tadıma çok yatkın geldi ve Malezya’da bulunduğum süre boyunca neredeyse her gün teh-tarik içtim diyebilirim. 1.20 ila 2 Ringgit’e (80 kuruş ila 1.5 lira) rahatça tüketebilirsiniz. Şimdi bizim çaylaaaaar! repliğiyle teh-tarik getiren bir çaycımız olmadı tabi ama videoda izleyeceğiniz tarzda sunumuyla teh tarik gönüllerde yerini aldı.

Tropikal meyveler (ananas gibi) Türkiye’ye göre gayet ucuz ve rahat bulunabiliyor. Malezya’da Türkiye’de ismini dahi duymadığımız durian, rambutan gibi meyveleri tattık. Durian’ı tatmaz olaydık. (Kokusu öyle fecaat ki havaalanına sokulması yasak, sanırım açıklayıcı olmuştur.)

Rambutan ise ilginç dış kabuğu ve içindeki lezzetli meyvesi ile gerçekten denemeye değer bir yiyecek.  Hindistan cevizi suyunu da muhakkak deneyin.

Bunların dışında Malezya’da alışveriş merkezleri dışındaki yemek yerlerinde Malayları elleriyle yemek yerken görebilirsiniz, bu bir kültürdür; siz dışarıda yemek yemeyi tercih ederseniz (hijyen vs. konularında hassassanız öyle bir tercih olmayacaktır.) çatal-kaşık istediğinizde getiriyorlar.

İnsanların sıcaklığından havaların sıcaklığına değinmeye yer kalmadı: Hava çok sıcak ve beklemediğiniz bir anda yağmura yakalanıp, sırılsıklam olabilirsiniz. Sakın kaçmaya çalışmayın, o yağmurda kuru yeriniz kalmayana kadar ıslanacaksınız.

Kapak fotoğrafı: Malezya’nın idari başkenti Putrajaya’daki, Putrajaya Camiisi

Bir sonraki yazıda: Langkawi ve Penang Adaları Ve İnanılmaz Kıyılarıyla Malezya’yı yazmaya devam edeceğim.